Các thành phần của Trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ cảm xúc (emotional intelligence – EI) được mô tả là sự kết hợp của năm yếu tố (chi tiết bên dưới) và đặc điểm mà chính chúng ta bắt đầu hình thành trong giai đoạn đầu đời, cuối cùng là hình thành nên lõi trong cá tính của chúng ta. Trí tuệ xúc cảm thường dùng dưới hàm nghĩa nói về chỉ số cảm xúc (emotional intelligence quotient – EQ) của mỗi cá nhân.

SỰ TỰ NHẬN THỨC TRONG TRÍ TUỆ CẢM XÚC

Định nghĩa: Khả năng nhận biết và hiểu về tâm trạng, cảm xúc và động lực của bản thân, cũng như sự ảnh hưởng của chúng đến mọi người xung quanh.

Một người có sự tự nhận thức tốt sẽ có thể nhận ra khi họ cảm thấy căng thẳng hoặc lo lắng. Họ cũng sẽ có thể hiểu những gì đang gây ra cảm xúc đó và cách giải quyết chúng. Ví dụ, một người có thể nhận ra rằng họ cảm thấy căng thẳng khi làm việc trong một môi trường quá ồn ào. Họ có thể giải quyết vấn đề này bằng cách tìm một nơi yên tĩnh hơn để làm việc.

Dấu hiệu
– Biết tự tin với những gì mình có.
– Khả năng tự đánh giá bản thân một cách thực tế.
– Có khiếu hài hước, và khiêm tốn.

SỰ TỰ ĐIỀU CHỈNH

Định nghĩa: Khả năng kiểm soát hoặc tái định hướng những tâm trạng tiêu cực. Biết tự trì hoãn sự phán xét một chiều – suy nghĩ trước khi hành động.

Có thể kiểm soát cảm xúc của mình trong những tình huống khó khăn. Họ sẽ không để cảm xúc của mình lấn át và đưa ra những quyết định sai lầm. Ví dụ, một người có thể cảm thấy tức giận khi bị đồng nghiệp chỉ trích. Họ có thể kiểm soát cảm xúc của mình bằng cách hít thở sâu và đếm đến 10 trước khi nói bất cứ điều gì.

Dấu hiệu
– Sự đáng tin và trung thực.
– Thoải mái với sự mơ hồ.
– Cởi mở với sự thay đổi.

ĐỘNG LỰC

Định nghĩa: Niềm đam mê làm việc vì những lý do cả hơn cả tiền bạc và địa vị (lý tưởng, tinh thần phụng sự). Xu hưởng theo đuổi những mục tiêu gắn liền với năng lượng và sự bền bỉ thực hiện.

Dấu hiệu
– Không cần được tạo động lực từ người khác khi làm việc, bản thân luôn có nguồn động lực lớn để đạt được những mục tiêu công việc đề ra, hoặc phải làm.
– Luôn lạc quan, kể cả khi đối mặt với thất bại cận kề.
– Cam kết với tổ chức và thực hiện đến cùng.

SỰ THẤU CẢM

Định nghĩa: Khả năng nhìn thấu, hiếu được sự ngụy trang (che giấu, đánh lừa) cảm xúc của người khác trong nhiều tình huống. Kỹ năng ứng xử với mọi người dựa trên phản ứng cảm xúc của họ.

Một người có sự thấu cảm tốt sẽ có thể hiểu và đồng cảm với cảm xúc của người khác. Họ sẽ biết cách lắng nghe và hỗ trợ người khác khi họ cần. Ví dụ, một người có thể thấy rằng một người bạn đang buồn. Họ có thể thể hiện sự thấu cảm bằng cách lắng nghe người bạn của họ và cho họ biết rằng họ quan tâm đến họ.

Dấu hiệu
– Biết cách tìm kiếm, hướng dẫn và tạo điều kiện giữ chân người tài.
– Tiếp thu, thích nghi nhanh trong điều kiện giao thoa văn hóa, hướng đến công dân toàn cầu.
– Ưu tiên việc làm hài lòng người khác hơn bản thân.

QUẢN LÝ MỐI QUAN HỆ

Định nghĩa: Thành thạo việc xây dựng, quản lý mạng lưới mối quan hệ bạn bè, đối tác hay đồng nghiệp. Có khả năng nhanh chóng tìm thấy điểm chung và xây dựng sự hòa hợp các mối quan hệ.

Dấu hiệu
– Có ảnh hưởng trong việc dẫn dắt sự thay đổi.
– Có tính thuyết phục trong khi giao tiếp, hành động với người khác.
– Thành thạo trong việc xây dựng và dẫn dắt đội ngũ.

Phan Hoàng Thư theo lý thuyết của Daniel Goleman