Nguồn gốc xa xưa của giấy:
Bạn nghĩ về lịch sử giấy, tâm trí bạn có thể lang thang hơn 5000 năm đến thung lũng sông Nile Ai Cập. Ở đó, một loại cỏ đầm lầy có tên là Cyperous Papyrus nở rộ. Người Ai Cập cắt các dải mỏng từ cây và làm mềm chúng trong vùng bùn của sông Nile. Những dải này sau đó được lật nghiêng theo góc vuông để tạo thành một loại chiếu. Sau đó, chiếu được đập thành một tấm mỏng và phơi nắng cho khô. Các tấm kết quả là lý tưởng để viết. Vì chúng nhẹ và dễ di chuyển nên chúng trở thành phương tiện viết được người Ai Cập chọn. Và người Hy Lạp, La Mã dùng lưu trữ hồ sơ, văn bản tâm linh và tác phẩm nghệ thuật.
Lịch sử giấy như chúng ta biết ngày nay đến từ nguồn khác, Trung Quốc. Mãi đến thế kỷ thứ 3, nghệ thuật làm giấy bí mật rò rỉ khỏi Trung Quốc, đầu tiên là Việt Nam và sau đó là Ấn Độ. Sự việc bí mật bị lan truyền bắt đầu từ năm 751 sau Công Nguyên. Đây là lúc nhà Đường chiến tranh với thế giới Hồi Giáo. Trận chiến trên bờ sông Tarus, các chiến binh Hồi giáo đã bắt được một đoàn lữ hành Trung Quốc trong đó có một số thợ làm giấy. Họ đưa họ đến Samarkand, nơi nhanh chóng trở thành một trung tâm sản xuất giấy lớn. Cuối cùng, khi người Moor xâm lược Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, họ đã mang theo công nghệ. Từ đó, nghề làm giấy đã du nhập vào châu Âu vào thế kỷ 12.
Các giai đoạn biến động của giấy:
Ở châu Âu, lịch sử giấy bắt đầu từ việc sử dụng giấy cói đã không còn được sử dụng vào thế kỷ thứ 9. Phương tiện ưa thích cho các nghệ sĩ và giới văn học thời đó là giấy da mịn và bóng. Tuy nhiên, giấy da – làm từ da động vật – cực kỳ đắt. Khái niệm giấy được sử dụng như vật dụng thực tế đã không xuất hiện cho đến thế kỷ 15. Johann Gutenburg hoàn thiện loại giấy có thể di chuyển và khơi mào một cuộc cách mạng trong giao tiếp đại chúng. Sự ra đời của ngành công nghiệp giấy và in ấn hiện đại thường được đánh dấu từ thời điểm này.
Công nghệ in ấn phát triển nhanh chóng và tạo ra nhu cầu ngày càng cao về giấy. Giấy Châu Âu thời đầu được làm từ bông và vải lanh tái chế. Một ngành buôn bán lớn nhanh chóng phát triển xung quanh việc buôn bán vải vụn cũ. Lan truyền rằng, bệnh dịch đen đã xâm nhập vào nước Anh từ châu Âu trên những vải vụn cũ. Những người khác thử nghiệm với các loại sợi như rơm, tổ ong bắp cày và cuối cùng là gỗ. Điều này dẫn đến vật liệu làm giấy rẻ – và có thể thay thế được. Ngày nay, các sợi dài mềm của các loại gỗ mềm như vân sam đã trở thành nguồn bột giấy thích hợp nhất để sản xuất hàng loạt.
Người chế tạo cỗ máy “giấy dài”:
Nhu cầu về giấy cũng tạo ra nhu cầu về hiệu quả cao hơn trong sản xuất. Vào cuối thế kỷ 18, công sức của Nicholas Luis Robert đã tạo ra một chiếc máy có thể tạo ra một chiều dài giấy liền mạch trên một lưới thép vô tận với các con lăn ép ở một đầu. Được hoàn thiện và đưa ra thị trường bởi anh em Fourdrinier. Một cỗ máy mới đã sớm thay thế các tờ đơn truyền thống được làm thủ công. Ở Châu Âu và Châu Mỹ, sản xuất giấy hàng loạt đã trở thành một ngành công nghiệp phát triển mạnh, cung cấp khối lượng lớn cho nhiều mục đích khác nhau.
Quy trình làm giấy:
Quy trình bắt đầu khi vật liệu (chất hữu cơ tươi, vật liệu tái chế) được cắt thành dải nhỏ và ngâm qua đêm để làm lỏng các sợi. Tiếp theo các sợi được đun sôi từ 2 đến 6 giờ, được đảo thường xuyên. Tiếp đến, các sợi được rửa bằng nước ngọt để loại bỏ tạp chất. Các hạt nhỏ hoặc đốm được loại bỏ bằng tay. Sau đó, các sợi được đánh trong máy xay sinh tố để tạo ra bột giấy như kem. Ở giai đoạn này, thuốc nhuộm được thêm vào để tạo các loại giấy màu. Bột giấy sau đó được đổ vào bồn lớn và các sợi lơ lửng trong nước. Màn khung hạ xuống nước và được nâng lên bề mặt để bắt các sợi lên màn hình. Các màn hình sau đó được làm khô, ép và làm mịn.
Ngành thủ công giấy sẽ đi về đâu?
Phương Tây, khi sản xuất giấy công nghiệp bùng nổ, nghệ thuật làm giấy thủ công gần như quên lãng. Chỉ được duy trì bởi một số nghệ nhân và thợ thủ công. Tuy nhiên, ở những khu vực nhỏ trên khắp châu Á, loại giấy thường được gọi là “giấy lụa” (hiện này gọi là giấy lụa Kozo xuất xứ từ Nhật Bản) hoàn toàn không được làm từ sợi gạo mà thường được làm từ cây dâu tằm đa năng – giống cây này cũng được dùng để nuôi tằm và làm thuốc. Trái ngược với độ chính xác và tiêu chuẩn hóa lạnh lùng mà sản xuất công nghiệp đòi hỏi; kết cấu mềm mại, tinh tế và cảm giác tự nhiên của giấy thủ công. Chúng được xem là vang vọng trái tim “ấm” của thợ làm giấy, từng tờ giấy với sự tận tâm.
Thiên niên kỷ mới sẽ được thống trị bởi tiến bộ vượt bậc đã đạt được trong khoa học máy tính, tạo ra sự thay đổi hoàn toàn trong hành vi giao tiếp và thông tin thương mại và tư nhân của chúng ta. Điều này có nghĩa là kỷ nguyên giấy sẽ kết thúc? Câu trả lời chắc chắn nhất là “Không”. Rõ ràng là sẽ có một lượng lớn dữ liệu được tạo ra dưới dạng điện tử, nhưng vấn đề là làm thế nào để bảo quản chúng. Những khó khăn của việc lưu trữ dữ liệu trong một thời gian dài đã được biết rõ (ví dụ, độ bền của đĩa; thay đổi phần cứng và phần mềm thường xuyên, sự cố điện tử, v.v.). Một lần nữa, lịch sử giấy giúp giấy mang đến lựa chọn lưu trữ tiện lợi và lâu bền nhất.
Thực hiện: Nguyễn Đinh Cao Trí
Xem thêm: THẾ NÀO LÀ “LỰC HẤP DẪN” KINH TẾ?
