Bánh chưng xanh bên dưa hấu đỏ
Cành mai vàng bên cành đào tươi
Tết đang đến gần, hơi thở mùa Xuân ngập tràn qua mọi con đường, hoa đã được bày bán, câu đối đã được treo lên. Tết sẽ thiếu trọn vẹn nếu không có nồi thịt kho tàu, thiếu cây mai vàng và những loại bánh chưng, bánh tét. Dường như chúng ta bỏ quên một màu sắc đặc biệt trong ngày Tết - Mứt - một loại món ăn truyền thống mang đậm hương vị tự nhiên.
Mứt Tết đã tồn tại rất lâu trong văn hoá người Việt Nam.
Một khay mứt sặc sỡ sắc màu, trước là để mời khách đến chơi nhà, sau là để gia đình quây quần bên nhau cùng ăn mứt thưởng trà. Một khay mứt đa dạng, đủ đầy ngụ ý một năm mới ấm no, sung túc và gia đạo bình an.
Mứt có nhiều loại, tuỳ khẩu vị và quan niệm truyền thống riêng của từng địa phương, nhưng cơ bản mỗi một khay mứt cần bày đủ 4 vị: Chua, cay, ngọt, bùi. Tượng trưng cho những hương vị và những thăng trầm trong cuộc sống, bên cạnh đó có thể xem như đại diện cho 4 mùa trong năm.
Vậy sẽ có những loại mứt Tết cơ bản nào trong năm mới?
1. Hạt dưa đỏ
Trong phong thủy, màu đỏ tượng trưng cho lửa, sức mạnh đi liền với quyền lực. Trong nhân gian, màu đỏ là màu của may mắn, cảm xúc và tình yêu, đem đến cho con người ta sự tự tin trong công việc và cuộc sống. Ông bà ta tin rằng hạt dưa đỏ tượng trưng cho may mắn và tài lộc, mang đến năng lượng tích cực trong những ngày đầu năm.
Bên cạnh đó, hạt dưa còn chứa đựng nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khoẻ. Tốt cho tim và hệ miễn dịch, tốt cho bệnh nhân tiểu đường, chứa đầy protein, sắt và vitamin B giúp tăng cường trao đổi chất.
2. Mứt dừa
Loại mứt thơm ngon, ngọt bùi, thơm phảng phất mùi dừa, thích hợp dùng khi thưởng trà. Màu sắc đa dạng, bắt mắt (xanh lá dứa, đỏ củ dền, một số màu thực phẩm khác) lại dễ làm. Mứt dừa mang ý nghĩa quây quần, sum vầy hạnh phúc cho cả gia đình, bạn bè trong năm mới.
Mứt dừa khi kết hợp với trà xanh sẽ có tác dụng thanh mát, giải nhiệt, giải độc gan. Hiệu quả trong việc chữa đau vùng thượng vị, dầu dừa lại dễ tiêu hoá, giúp phòng trừ bệnh xơ vữa động mạch. Mứt dừa có chứa một lượng chất xơ khá cao nên có tác dụng nhuận tràng, nhiều enzyme có lợi cho tiêu hoá.
3. Mứt bí
Mứt bí có ý nghĩa cầu mong sự phồn vinh và ngụ ý đem lại sức khỏe, sự phát triển trong năm mới.
Vị ngọt thanh, giòn, dễ ăn, hấp dẫn từ vẻ ngoài đến hương vị. Là vị thuốc chữa bệnh có tác dụng lợi tiểu, giải khát, tiêu độc, thanh mát cơ thể.
4. Mứt hạt sen
Mứt hạt sen với hương vị ngọt bùi mang đến ý nghĩa năm mới sum họp, con cháu đầy nhà. Thích hợp với khẩu vị những người lớn tuổi trong gia đình.
Loại mứt này chứa nhiều dinh dưỡng, nhiều protein, axit hữu cơ, vitamin và khoáng chất, nhiều chất chống lão hóa tốt cho sức khỏe. Giúp lợi gan, giải độc cơ thể.
5. Mứt tắc (mứt quất)
Mứt tắc vị mềm, dẻo, chua ngọt hài hòa và có thêm một chút vị mặn, cay. Màu sắc khi thành phẩm vô cùng đẹp mắt, trong suốt, màu vàng óng ánh. Theo phong thủy, màu vàng tượng trưng cho màu sắc ấm áp của ánh nắng mặt trời, ngụ ý cho hạnh phúc, dinh dưỡng. Theo nhân gian, màu vàng tượng trưng cho nguồn năng lượng sôi động, tích cực, giúp đem tới sự tốt lành. Chính vì vậy, mứt quất ngụ ý sự an khang, thịnh vượng trong năm mới.
Về sức khoẻ, loại mứt ngày tính cay ấm giúp tăng cường thân nhiệt, chữa ho, giảm đau, chống nôn và tiêu độc rượu. Hỗ trợ việc tiêu hóa trở nên hiệu quả hơn, bên cạnh đó giúp phòng chống các bệnh về hô hấp.
6. Mứt mãng cầu
Vị mứt mãng cầu chua chua, ngọt ngọt, dai dai, ăn mãi không chán. Trái mãng cầu cầu chúc mọi sự được như ý, làm ăn suôn sẻ, sức khỏe dồi dào. Là một loại quả trong mâm ngũ của của người miền Nam, mang ý nghĩa như lời cầu chúc cho gia đình được nhiều may mắn, những gì tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.
Mãng cầu chứa hàm lượng vitamin C dồi dào hơn hẳn so với chuối, nho hay dứa, có tác dụng tích cực trong việc cải thiện hệ miễn dịch. Chứa nhiều chất chống oxy hoá có lợi trong việc làm đẹp và giảm thiểu tỷ lệ ung thư.
7. Kẹo lạc (kẹo đậu phộng)
Lạc thì người miền Nam gọi là đậu phộng, ý muốn so sánh với con mắt của chim phượng. Biểu trưng cho ý nghĩa thịnh vượng, sinh sôi nảy nở, tài lộc dồi dào; một tình yêu, tình cảm gia đình thiên trường địa cửu, bền chặt keo sơn.
Kẹo lạc có độ giòn tan, mùi bơ thoang thoảng cùng vị béo thơm của đậu phộng, vừng. Khi nhai sẽ thấy giòn rụm đã tai. Rất phù hợp cho các bữa trò chuyện, những giây phút thư giãn bên nhau.
Về sức khoẻ, lạc có nhiều protein và vitamin E, rất hữu ích với tim mạch và hỗ trợ hoạt động não.
Đó là 7 loại mứt Tết phổ biến nhất trong một khay mứt ngày Tết. Tuỳ theo từng vùng miền mà khay mứt sẽ thay đổi khác nhau, nhưng nhìn chung, vẫn có sự trừng khớp một số loại mứt nhất định.
Xem thêm: Vị kỷ là gì?
