Nếu người dân nhất quyết phải là người có tư cách đạo đức cao, thì cách hữu hiệu nhất là bầu những người có nhân cách, phẩm hạnh cao quý làm lãnh đạo. Những vị tổ phụ lập quốc tin rằng; Nếu những nhà lãnh đạo mà người dân chọn không có đạo đức, thì Hoa Kỳ sẽ không thể tồn tại.
Người lãnh đạo phải có đức, có tài
Các vị cha lập quốc nhìn nhận thế nào về việc trở thành một quan chức khi Hoa Kỳ mới thành lập?
Vào thời điểm đó, hầu hết dân ở Hoa Kỳ đều đến từ Châu Âu. Làm quan ở Châu Âu là chuyện không tệ, chung quy giống như làm quan ở Trung Quốc ngày nay. Có lý lịch, xuất thân tốt thì có thể làm quan, có quyền thế thì làm quan, có tiền cũng dễ thăng quan. Sau khi làm quan, bạn có thể dễ dàng kiếm tiền. Khi các tổ phụ của Hoa Kỳ nhìn thấy điều này, và đánh giá việc ấy rất sai lầm.
Vì vậy, các vị cha lập quốc đã nói, các quan chức Hoa Kỳ của chúng ta là để phục vụ người dân. Muốn làm quan phải dựa vào đức độ và tài năng, chứ không phải sự giàu có và xuất thân. Lúc đó họ chủ trương rằng; chúng ta nên phát huy tinh thần “quý tộc tự nhiên”. Tức là chúng ta không được nhà nước hay nhà vua ban tặng.
Chính tinh thần của chúng ta mới khiến chúng ta trở thành một nhà quyền quý, một nhà quý tộc tự nhiên. Khi làm quan thì được gì?, là phục vụ người dân. Đó là danh dự chứ không phải tiền bạc, làm quan chức là một kiểu phụng sự – cống hiến.
Vì vậy, nguyên tắc lập quốc của Hoa Kỳ thể hiện trong hệ thống chính trị rằng, quá trình tuyển, lựa chọn quan chức là đảm bảo những người có đạo đức và tài năng, được coi là xứng đáng làm quan phục vụ công chúng, chứ không phải nói về lý lịch hay sự giàu có. Ngoài ra, người có đạo đức cá nhân không tốt thì không được làm quan chức, lãnh đạo của quần chúng.
Đạo đức cá nhân tức là cho dù khi không ở trong tập thể, thì cũng phải là người sống có đạo đức. Ngay cả khi người khác không nhìn thấy, thì cũng phải tuân thủ đạo đức, chỉ có người như vậy mới xứng được chọn để làm quan.
Tại sao chúng ta thường thấy các quan chức cấp cao của Mỹ phải từ chức chỉ vì những bê bối, tai tiếng nhỏ?. Vì nó xuất phát từ quan niệm sơ khai này. Không chỉ vậy, lúc đó người ta cũng nhấn mạnh rằng chúng ta nên chọn những người có tín ngưỡng, tôn giáo vững chắc, vì những người đó có đạo đức cá nhân và đạo đức tập thể tốt đẹp mới phục vụ người dân tốt được.
Phục vụ người dân với mức lương thấp để giữ mình liêm chính
Những mô tả của con người ngày nay nghe có vẻ đơn giản, nhưng ở châu Âu thời ấy thì quả là rất sốc. Vì làm quan ở châu Âu đi kèm với sung túc và giàu có, còn làm quan ở Mỹ thì chỉ đi phục vụ nhân dân. Một trong những hình mẫu lúc đó là George Washington. Khi làm tổng tư lệnh Lục quân Lục địa, ông không nhận lương.
Sau đó đến khi trở thành tổng thống. Lương của ông là $25.000 một năm – đây là một con số lớn vào năm 1789. Tuy nhiên ông từ chối nhận lương vì muốn mình như là một đầy tớ công bất vị kỷ. Tuy nhiên sau đó ông cũng chấp nhận tiền lương vì Quốc hội hối thúc. Nhằm tránh tạo ra tiền lệ rằng, chức vụ tổng thống chỉ được nhìn nhận có giới hạn là những cá nhân giàu có độc lập. Có thể phục vụ mà không cần tiền lương.
Sau này có người nói rằng ông là chủ một trang viên lớn ở núi Vernon, nên chẳng cần tiền. Nhưng thực tế không phải như vậy, vì núi Vernon đã bị phá hủy trong Chiến tranh giành độc lập.
Khi ông làm tổng thống được tám năm, điền trang Mount Vernon của ông vẫn chưa hoạt động trở lại. Vì vậy Washington thực sự không còn tiền. Nhưng ông ấy nghĩ rằng khi làm tổng thống, thì đang phục vụ công chúng, không nên nhận lương. Ông ấy làm tổng tư lệnh Lục quân Lục địa “miễn phí”, và cũng muốn làm Tổng thống Hoa Kỳ miễn phí trong 8 năm.
Các vị cha lập quốc, lập hiến, xây dựng nên đất nước, nhưng bản thân lại không có tiền. Samuel Adams, ông ấy nói rằng; “khoa học chính trị là một khoa học cao quý và phục vụ công chúng”. Ông nói, tôi tham gia khoa học chính trị ngày hôm nay không phải để kiếm tiền cho bản thân. Tôi tham gia khoa học chính trị để con trai tôi có thể học toán, khoa học và nhiều môn học hơn trong tương la,i cháu trai tôi có thể học tất cả các loại môn học. Bởi vậy chúng ta sẽ gây dựng đất nước này.
Đây là quan điểm của họ. Chính trị là một điều cao quý và phải được thực hiện bởi những người cao quý. John Adams, sau này là tổng thống thứ hai của Hoa Kỳ, đã nói một câu nói nổi tiếng; “Mặc dù một chính trị gia không thể kiếm được của cải cho mình, nhưng anh ta có thể trở thành tài nguyên của đất nước”.
Vì vậy ở Mỹ, phục vụ người dân là một vinh dự, là làm không công hoặc lương thấp. Do đó, ở Hoa Kỳ trả lương thấp là để giữ liêm khiết. Các vị cha già lập quốc lúc đó đã xây dựng hình mẫu như thế này; Lương của các quan chức phải thấp để không thu hút kẻ xấu.
Theo soundofhope.org
Tầm quan trọng của tính tôn giáo, tín ngưỡng – nguyên tắc lập quốc số 4
