Chuyên môn hóa lao động, câu chuyện từ chiếc Pin

Chúng ta biết rất nhiều đến Adam Smith (1723 – 1790) bởi luật “bàn tay vô hình”. Tuy vậy Adam Smith còn có đóng góp lớn cho việc làm rõ lợi ích của chuyên môn hóa lao động.

Bắt đầu chương đầu tiên trong cuốn sách Của cải của các dân tộc, cuốn sách kinh điển về kinh tế. Từ lập luận, phương thức căn bản để giàu lên là phải gia tăng năng suất làm việc. Bằng cách, phân công lao động theo chuyên môn hóa. Nghĩa là, phân chia quy trình sản xuất thành nhiều công đoạn nhỏ chuyên biệt, chi tiết hơn.

Chuyện bắt đầu từ nhà máy pin

Smith đã đưa ra minh chứng trong thời đại của ông. Các công nhân nhà máy pin – đinh ghim được trả lương thấp, mặc dù năng suất lao động cao. Vì đó là mức tối đa với 20 đinh ghim/người/ngày khi từng cá nhân tự thực hiện toàn bộ quy trình. Smith cho biết quá trình này có thể được chia thành 18 bước riêng, gồm cả việc đóng gói.

Như vậy với 10 người, phân chia quy trình chi tiết sản xuất kẹp ghim theo chuyên môn hóa vào một, hoặc hai bước trong quy trình. Điều này giúp có thể giúp những người này sản xuất ra 48.000 cái đinh ghim tức 4.800 đinh ghim/người/ngày. Đây là kết quả quá khác biệt nếu so sánh với mức tối đa 20 đinh ghim/người/ngày. Ông cho rằng việc này làm tăng năng suất bởi ba lý do.

Đầu tiên, khi lặp lại nhiều lần cùng một hoặc hai thao tác công việc thì công nhân sẽ nhanh chóng thuần thục công việc đó. Cứ như thế về lâu dài người lao động sẽ có sẽ có kỹ năng – kỹ xảo riêng của mình trong công việc đó.

Thứ hai, khi người công nhân hết công đoạn của mình, đến công đoạn sau thì có người khác bắt tay ngay vào nhiệm vụ tiếp theo. Người thứ nhất cứ thế bắt đầu lại công đoạn của mình. Điều này không làm mất thời gian di chuyển vị trí (thể chất) và chuyển đổi suy nghĩ (tinh thần) giữa các nhiệm vụ. Như vậy sẽ cắt giảm giảm phí chuyển tiếp, tức là giảm hoạt động không tạo ra năng suất lao động.

Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng. Một quy trình được chia nhỏ sẽ khiến cho các bước trong quy trình dễ được tự động hóa (cơ giới). Tiến tới mục đích đẩy nhanh tốc độ sản xuất, để gia tăng sản lượng sản xuất gấp nhiều lần.

Smith gọi việc sản xuất ghim như thế chỉ là một ví dụ vặt vãnh. Sau đó, ông tiếp tục nhấn mạnh là việc phân chia chuyên môn hóa lao động trở nên phức tạp hơn cho những sản phẩm phức tạp hơn.

Sự phát triển của chuyên môn hóa lao động

Hơn 250 năm tiếp theo. Cơ giới hóa và áp dụng các quy trình khoa học đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, không chỉ trong ngành công nghiệp kẹp ghim. Sau thế hệ của Adam Smith, người ta đã thấy sản lượng mỗi công nhân đã tăng gần gấp đôi. Dựa trên ví dụ của Smith. Charles Babbage, nhà toán học thế kỷ 19, cha đẻ của khái niệm máy tính, đã nghiên cứu các nhà máy sane xuất ghim vào năm 1832. Ông nhận ra rằng mỗi công nhân mỗi ngày sản xuất được khoảng 8.000 chiếc ghim.

Đến năm 1980 Clifford Pratten, một nhà kinh tế học dự đoán. Sau 150 năm khi phát triển công nghệ, năng suất đã tăng thêm 100 lần, thì có thể sản xuất lên đến 800.000 đinh ghim/ngưới/ngày. Sự gia tăng năng suất khi chuyên biệt một công việc, như việc sản xuất ghim chỉ là một phần của câu chuyện mà thôi.

Ngày nay, chúng ta sản xuất ra rất nhiều thứ mà những người sống trong thời đại của Smith chỉ có thể mơ tới. Chẳng hạn máy bay, tàu ngầm … Hoặc thậm chí không thể tưởng tượng được như; vi mạch, xe tự động, smart phone và nhiều công nghệ khác. Tuy nhiên không thể phủ nhận rằng; ở thế kỷ 18 việc 10 người cùng làm để sản xuất ghim vẫn được coi là thời thượng. Ít nhất là đủ sành điệu để đưa lên chương đầu của một tác phẩm kinh điển về chủ đề mang tính đột phá thời đó, là phân chia chuyên môn hóa lao động.

Phan Hoàng Thư

>>>>>

Làm sao để giao việc phù hợp với tính cách của nhân viên

Văn hoá Khởi nghiệp tạo dựng nhân hiệu Việt

Thay đổi tư duy – lãnh đạo hiệu quả