Những câu hỏi phải trả lời trước khi ra quyết định

Câu hỏi Khi tiến đến công việc quản trị, các nhà lãnh đạo phải đối diệc việc đưa ra những quyết định khó khăn. Có nhiều cách để ra một quyết định như; dựa trên mục tiêu, chiến lược, kế hoạch, hay dựa vào đồng thuận của nhóm cộng sự có ảnh hưởng lớn (quan trọng) trong tổ chức. Các quyết định cũng có mức độ từ đơn giản đến phức tạp.

Bạn là người tập trung vào những quyết định quan trọng

Nếu bạn đã từng là người tham khảo ý kiến về bất kỳ ai một quyết định gì đó đại loại như; “Hãy cho tôi đánh giá về mực độ thành công của dự án”; “Anh/chị đánh giá thế nào nếu mở chi nhánh trên địa bàn này”. Bạn sẽ phát hiện ra một chân lý quen thuộc “chín người mười ý” có quá nhiều những ý kiến, đề xuất được thông tin đến bạn.

Đừng thắc mắc tại sao mọi người có quá nhiều ý kiến trong một vấn đề. Vì họ không phải là người quyết định phương hướng giải quyết. Mà nó phải là bạn không phải ai khác, chính bạn là người chịu trách nhiệm cho chính quyết định của mình. Có vô vàn những lựa chọn các quyết định cho người lãnh đạo cần phải thực hiện. Vì thế phải hiểu rằng, quyền quyết định là của bạn. Thay vì loay hoay lắng nghe quá nhiều ý kiến, bạn phải tập trung xem đâu là phương án phù hợp cho tình huống đặt ra. (Tập trung vào phương án quan trọng, chứ không phải mọi phương án).

Dù bạn đang là lãnh đạo công ty khởi nghiệp, hay một doanh nghiệp thành công. Sự bận bịu sẽ luôn đồng hành cùng bạn, có thể bạn sẽ ủy thác một vài quyền quyết định cho cộng sự của mình. Nhưng với vị trí lãnh đạo cao nhất của tổ chức, doanh nghiệp, bạn phải là người tập trung vào những quyết định quan trọng. 

Một vài ví dụ như: Bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo cao nhất cho một chi nhánh; Chiến lược mới của doanh nghiệp; Ban hành chính sách lương thưởng.

Lãnh đạo phải làm gì

Đứng trước những quyết định quản trị như thế. Có vài câu hỏi sau đây để chúng ta cần có đáp án trước khi ra quyết định.

Nếu không phải tôi, thì ai có thẩm quyền ra quyết định này?.

Câu hỏi này giúp bạn kiểm tra xem bạn có đủ phạm vi thẩm quyền khi ra quyết định quản trị này hay không. Rà soát xem vấn đề quyết định này thuộc phạm vi trách nhiệm đã được ủy thác cho ai; giao cho bộ phận nào. Nhằm tránh tình huống quyết định chồng quyết định, và sai thẩm quyền.

Quyết định này chỉ cần cá nhân bạn quyết, hay là nhóm đưa ra quyết định?.

Câu hỏi này cần bạn phải suy nghĩ thật kỹ trong tình huống khi uy tín cá nhân của bạn chưa lớn; hoặc là một việc cần sự nỗ lực chung của nhiều bộ phận (vì con người ta sẽ nỗ lực làm tốt những việc khi có ý kiến đóng góp của họ); khi triển khai. Chung quy dù quyết định cá nhân, hay nhóm; thì quyết định phải đạt được sự đồng thuận của đối tượng thực thi; trước thi triển khai thì đó mới là quyết định có chất lượng.

Ai là người chịu trách nhiệm cuối cùng về quyết định này?.

Đảm bảo vấn đề ai là người chịu trách nhiệm, làm chủ và thực thi quyết định quản trị đó. Một vài doanh nghiệp với ma trận tổ chức phức tạp, khi có khá nhiều người có trách nhiệm.

Khi mọi người đều có trách nhiệm, thì sẽ không ai chịu trách nhiệm. Bởi vì họ sẽ đùn đẩy trách nhiệm cho nhau khi kết quả xấu nhưng sẽ nhận trách nhiệm khi kết quả tốt (thấy rõ trong những cơ chế làm việc tập thể lãnh đạo). Hãy chỉ có một người chịu trách nhiệm cuối cùng và giải trình (giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao) khi có phát sinh vấn đề. Giải trình cũng là một trọng tâm của công việc triển khai thực thi kế hoạch.

Hãy đảm bảo bạn có câu trả lời thật sự rõ ràng, đầy đủ cho tất cả các câu hỏi trên khi ra một quyết định quản trị – điều hành doanh nghiệp.

Phan Hoàng Thư (bài viết có sử dụng quan điểm của Dave Ulrich trên Harvard Business Review)

Xem thêm: TRAO QUYỀN TRONG TỔ CHỨC NHƯ THẾ NÀO?