PR – Từ chưa biết đến chuyên gia

Tại thị trường Việt Nam thì PR là một lĩnh vực còn non trẻ. Nên những cuốn sách viết về mảng quan hệ công chúng ở Việt Nam còn khá hạn chế. Thế nên, nếu bạn hứng thú về PR thì bạn không nên bỏ qua cuốn sách “PR – từ chưa biết đến chuyên gia” của Thạc sĩ Hoàng Xuân Phương.

Đúng như tên gọi của mình, cuốn sách sẽ cung cấp cho chúng ta những kiến thức từ cơ bản tới nâng cao, từ lý thuyết tới thực tế hoạt động của ngành PR trong nước. Nếu bạn chưa biết gì về PR cũng không sao, đây sẽ là quyển sách giúp bạn hiểu rõ hơn, có cái nhìn chính xác hơn về PR đấy. Cuốn sách sẽ giúp bạn “từ chưa biết đến chuyên gia” thật sự.

Một điều hay của cuốn sách này là ngôn ngữ, cách viết của tác giả không hề khô khan, đầy từ ngữ chuyên ngành mà rất dễ hiểu, dễ hình dung, có ví dụ từ A – Z cho những “tay gà mờ”. Ngoài ra, còn điều gì đặc biệt khác? Hãy cùng tôi khám phá nhé!

Nội dung sách “PR – Từ chưa biết đến chuyên gia” có gì?

Lật những trang sách đầu tiên, bạn sẽ thấy những điều cơ bản nhất từ định nghĩa về PR, những hướng dẫn chi tiết để lập kế hoạch PR cho đến quản lý khủng hoảng của tổ chức. Bên cạnh lý thuyết, cuốn sách còn mang lại nhiều ví dụ thực tế nhằm giúp bạn có thể nhanh chóng ứng dụng vào công việc hiện tại và tương lai. Ngoài ra, kết thúc mỗi chương có những phần tổng kết để giúp bạn củng cố kiến thức nữa đấy.

Cuốn sách gồm sáu chương và tôi sẽ khai mở cho bạn ngay sau đây:

Chương 1: Khái quát về PR

Đọc chương 1, bạn sẽ nhận được cái nhìn cơ bản nhất và thấy được PR đóng vai trò hết sức quan trọng trong đời sống cũng như thị trường. Bạn sẽ biết được PR là gì? Sự cần thiết, mục tiêu, công chúng của PR, chức năng và công cụ của PR cũng như kỹ năng và tố chất cần có của những người làm PR. Chương này còn giúp bạn đọc phân biệt PR với các loại hình khác như quảng cáo, marketing và báo chí vì trên thực tế không ít người nhầm lẫn PR với các hình thức truyền thông khác.

PR là lĩnh vực vô cùng rộng, đa dạng và chưa có một khái niệm thống nhất. Tại Việt Nam có nhiều người nhầm tưởng PR là marketing. Nhưng không đúng. PR là một phần không thể thiếu của marketing và nó hoàn toàn có thể xem là một lĩnh vực riêng biệt.

PR có khoảng 500 định nghĩa khác nhau, mỗi định nghĩa là một cách tiếp cận khác nhau. Sách có đề cập đến các định nghĩ tiêu biểu, nhưng nhiều khái niệm trong đó có lẽ đều bắt nguồn từ định nghĩa của Frank Jefkins (1998) về PR và đây cũng là định nghĩa tôi cảm thấy khái quát nhất (định nghĩa như trong hình trên).

Định nghĩa này chỉ ra rằng PR cần được lên kế hoạch và thực hiện tương tự như các công cụ sản xuất, bán hàng và các chương trình quảng cáo. Mục tiêu chủ yếu nhằm giúp người làm PR dễ dàng hiểu công chúng của họ, từ đó nâng cao sự hiểu biết của công chúng về công ty cũng như các chính sách, sản phẩm và dịch vụ. Mối quan hệ tương tác qua lại nói trên là bản chất của truyền thông (mối quan hệ 2 chiều).

Bên cạnh đó, tác giả cũng nhấn mạnh rằng một kế hoạch PR hiệu quả và chuyên nghiệp phải được lên kế hoạch, có dự báo ngân sách rõ ràng và thực hiện một cách khoa học cùng với các chiến lược marketing.

Chương 2: Lịch sử phát triển của PR

Sau khi nắm được các kiến thức nền tảng nhất thì ta sẽ đến với lịch sử của PR. Giống như các ngành nghề khác, PR cũng có lịch sử hình thành và phát triển. Quá trình này diễn ra tương đối lâu dài và trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm – từ Hy Lạp cổ đại đến những năm 2000 cho đến nay.

Nếu như trong thời kỳ cổ đại PR được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực chính trị, thì trong những thế kỉ gần đây thì PR được sử dụng trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển của ngành nhưng phải kể đến 5 yếu tố chính. Đó là:

• Sự phát triển của các công ty quy mô lớn
• Sự tiên tiến của truyền thông cùng với nhu cầu nâng cao nhận thức về công chúng
• Sự gia tăng những thay đổi, xung đột và mâu thuẫn xã hội
• Sự phát triển quyền lực của truyền thông toàn cầu, ý kiến công chúng và chế độ dân chủ
• Sự thống trị của Internet trên thế giới

Chương 3: Luật pháp và đạo đức trong PR

Xin đừng nghĩ rằng PR hay marketing chỉ biết nói xạo. Đặc điểm nổi bật và quan trọng nhất của ngành PR chính là “luật pháp và đạo đức”. Nếu không nằm lòng hai nguyên tắc này thì những người trong ngành sẽ nhanh chóng bị văng ra khỏi đường ray của ngành PR. 

Chính tác giả ví “pháp luật và đạo đức” quan trọng đối với nhân viên PR giống như “khẩu súng” của các “chiến sĩ”, bởi nếu không được trang bị vũ khí tốt thì người chiến sĩ đó sẽ không tồn tại được trên chiến trường. Tương tự như vậy, là một nhân viên PR mà không có các kiến thức cần thiết về luật pháp và đạo đức thì sẽ không tạo được niềm tin nơi khách hàng và dễ gặp thất bại.

Vì lý do đó, chương Ba sẽ cung cấp cho bạn đọc những kiến thức cơ bản và quan trọng về các nguồn luật cũng như những nguyên tắc đạo đức chi phối đến hoạt động ngành PR. Muốn bước chân vào ngành PR thì không thể bỏ qua chương này.

Chương 4: Nghiên cứu PR

Chương này tập trung vào những vấn đề liên quan đến nghiên cứu – cốt lõi của ngành Quan hệ công chúng. Nghiên cứu là gì, nghiên cứu đóng vai trò như thế nào đối với sự hình thành và phát triển của ngành Quan hệ công chúng, và làm sao để nghiên cứu hiệu quả,… Tất cả những câu hỏi này sẽ được giải đáp trong chương Bốn.

Chương 5: Lập kế hoạch PR

Trong chương này, bạn sẽ được giới thiệu các bước quan trọng để xây dựng bản kế hoạch PR, nội dung của từng phần và các cách để lập một bản kế hoạch PR thành công cực kỳ cực kỳ chi tiết. Cuốn sách như cuốn cẩm nang đắc lực cho dân PR.

Đầu tiên, ở bước phân tích tình hình sách đề cập đến 3 mô hình các công ty trên thế giới thường dùng để phân tích: PESTEL, FIVE FORCES, SWOT. Chúng được diễn giải hết sức cụ thể và dễ hiểu. Sách có hẳn một dàn ví dụ hay bài mẫu cho bạn dễ hình dung và thực hành một cách dễ dàng, chuẩn xác.

Thậm chí ở phần xác định ngân sách, sách có hẳn một bản thống kê ngân sách từ A-Z mà bạn chỉ cần thay những con số trực tiếp vô đó. Các bước quan trong tiếp theo được đề cập như thiết lập mục tiêu với mô hình SMART, xác định đối tượng khán giả, xây dựng thông điệp, xác định chiến thuật và chiến lược, cuối cùng không được quên là đánh giá và đo lường.

Thông qua sự chỉ dẫn từ cuốn sách bạn hoàn toàn có thể tự tin lập một bảng kế hoạch PR đấy!

Chương 6: Quản lý khủng hoảng

Trong xã hội ngày nay, tất cả các tổ chức cần phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với khủng hoảng. Vì thế bộ phận quản lý khủng hoảng đóng vai trò rất quan trọng trong tổ chức, và đúng thế, chính người làm PR sẽ đảm nhận trách nhiệm này.

Chương này sẽ giúp bạn hiểu biết sâu sắc về cách thức tổ chức và xử lý các tình huống khủng hoảng, cũng như cách thức làm việc giữa những doanh nghiệp bị khủng hoảng với truyền thông.

Bạn sẽ được chỉ dẫn từ bước cơ bản nhất, như định nghĩa khủng hoảng là gì? Quản lý khủng hoảng là gì? Phân loại khủng hoảng… Quy trình quản lý từ giai đoạn trước đến sau khủng hoảng được trình bày rất chi tiết cùng với những giải pháp, hướng đi cho từng tình huống.

Và đặc biệt, có sự liệt kê các trường hợp quản lý khủng hoảng thành công và thất bại từ các doanh nghiệp tầm cỡ như: Johnson & Johnson, Pepsi, Ford, Mattel, thảm họa Bhopal,… sẽ cung cấp cho bạn những bài học kinh nghiệm khi bước chân vào ngành này.

Có thể nói, quản lý khủng hoảng là một trong những công việc khó khăn nhất trong ngành PR và thường dành cho những người kỳ cựu trong ngành. Nhưng đọc chương này có thể giúp bạn rút ngắn một ít thời gian để trở thành người “kỳ cựu” đấy.

Lời kết

Cuốn sách “PR từ chưa biết đến chuyên gia” của Thạc sĩ Hoàng Xuân Phương đã mang lại cho tôi tất tần tật những kiến thức cần có về PR.

Dựa trên những hướng dẫn chi tiết về việc lập kế hoạch PR đi đôi với một số mô hình để phân tích tình hình doanh nghiệp, bạn có thể tự tin bắt đầu và phát triển các dự án PR. Bên cạnh đó, phần đạo đức và luật pháp trong PR với sự phân tích sâu sắc sẽ cho bạn một cái nhìn toàn diện về những tố chất cần thiết, khuôn khổ cho việc phát triển lâu dài trong ngành quan hệ công chúng. Ngoài ra, tôi thực sự ấn tượng và ghi nhớ chương “ Quản lý khủng hoảng” – một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của ngành PR.

Cuốn sách thực sự là người bạn đồng hành không thể thiếu cho những ai muốn khởi nghiệp và thành công trong lĩnh vực Quan hệ công chúng.

Nguyễn Phan Ánh Ngọc

Xem thêm bài review sách:

Tóm tắt sách: Tạo lập mô hình kinh doanh