“Tạo hóa đã ban cho họ những quyền tất yếu và bất khả xâm phạm, trong đó có quyền được sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc”. Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ, công bố ngày 4 tháng Bảy năm 1776.
Đây là một nguyên tắc quan trọng. Có thể mọi người nghe nhiều thành “nhàm chán”, và cảm thấy không có nhiều ý nghĩa, nhưng nội hàm ẩn phía sau rất sâu sắc và rõ ràng. Khi mới thành lập nước Mỹ khác với các nước Châu Âu lúc bấy giờ. Các vị cha già nói, quyền con người không đến từ bất cứ ai, không phải từ nhà vua, tổ chức hay chính phủ. Một số quyền con người là tự nhiên, là tất yếu và không thể bị tước đoạt. Điều này liên quan đến nguyên tắc đầu tiên mà chúng ta đã nói đến, luật tự nhiên quy định rằng, mọi người đều được hưởng các quyền lợi.
Nguyên tắc này ba quyền tất yếu là quyền an toàn, quyền tự do và quyền tài sản
Một người được hưởng quyền được an toàn do tạo hóa ban cho. Mạng sống của con người không thể bị tước đoạt một cách tùy tiện. Anh ta được hưởng quyền tự do, thể xác không bị xâm phạm, tư tưởng không thể bị trói buộc. Đồng thời, mọi người điều có quyền được bảo vệ tài sản của bản thân và gia đình. Đây là ba nền tảng quan trọng nhất.
Ở đây cũng có một logic quan trọng, đó là, tại sao quyền của người dân không thể bị tước đoạt một cách tùy tiện?. Vì con người đều do thần tạo ra, bạn cũng do thần tạo ra, và mình cũng do thần tạo ra, nên tất cả đều thiêng liêng, không thể xâm phạm hay phân biệt đối xử. Con người do Chúa tạo ra có phẩm giá và quyền tự nhiên của mình.
Người Mỹ cho rằng, con người có hai loại quyền
Một là quyền tất yếu không ai có thể tước bỏ; bất kỳ chính phủ nào cũng không thể ban hành luật tước bỏ những quyền đó.
Một loại quyền khác là các quyền theo luật định, không phải là quyền vốn có từ khi sinh ra.
Ví dụ, để có quyền lái xe, bạn phải học lái, vượt qua bài kiểm tra và lấy bằng trước khi bạn tự lái xe. Một ví dụ khác là quyền săn bắn. Bạn cũng phải có giấy phép sử dụng súng, phù hợp với giấy phép săn bắn và đi săn ở những nơi được cho phép. Bạn không thể nói rằng tôi được sinh ra đã có quyền săn bắn, và tôi có thể đi săn ở bất cứ đâu với một khẩu súng. Vì vậy những quyền như thế này được gọi là quyền luật định.
Vì vậy, chúng ta nói rằng quyền tất yếu mà tạo hóa ban tặng cho con người là tự nhiên. Quyền tự nhiên bao gồm những gì? Có rất nhiều như; quyền an toàn, quyền tự do và quyền tài sản là những nền tảng quan trọng nhất.
Các quyền tự nhiên, tất yếu khác bao gồm; Quyền sở hữu vũ khí để tự vệ, quyền sở hữu và xử lý tài sản riêng của mình, quyền lựa chọn cá nhân, quyền chọn vợ/chồng, quyền hội họp, quyền kết giao với xã hội, quyền ngôn luận, quyền xuất bản và quyền kháng nghị, quyền được hưởng thành quả lao động cá nhân, quyền tham gia thương mại, quyền ký kết hiệp ước, quyền phát minh và sáng tạo, quyền khai thác tài nguyên, quyền riêng tư, và quyền được xét xử công bằng.
Đây là ý nghĩa của Điều 8 của nguyên tắc lập quốc của Hoa Kỳ. Những điều này chính phủ không thể lay chuyển hay đụng chạm, và cũng không cần tìm lý do để chứng minh, vì chúng là tất yếu và không thể bị tác động bởi bất kỳ luật nào.
Khi đó câu hỏi đặt ra là, các quyền này cần được bảo vệ trên cơ sở nào? Đây là vấn đề cần được giải quyết bởi nguyên tắc thứ chín.
Kiến tạo nước Mỹ: Tạo hóa trao cho con người những quyền cơ bản – nguyên tắc số 9
Chuyên môn hóa lao động, câu chuyện từ chiếc Pin
Bộ ảnh cực quý về Sài Gòn – Chợ Lớn năm 1904
