Tôn Thất Tùng được xem là người thầy thuốc tài đức song hành. Ông là bác sĩ nổi tiếng trong lĩnh vực nghiên cứu gan và phẫu thuật gan. Điểm sáng cho nghề y lẫn khoa học. Phương pháp cắt gan khô hay còn gọi là phương pháp Tôn Thất Tùng đã đánh dấu cho một bước ngoặc mới của ngành y học Việt Nam.
Chặng đường khám phá phương pháp Tôn Thất Tùng
Thành công bắt nguồn từ điều bí ẩn được chúng ta tìm hiểu và giải mã. Vào buổi chiều năm 1939, một sự thật mà trước đây chưa ai biết, Tôn Thất Tùng đã đến viện mổ xác, phát hiện ra những con giun đã chui vào đường ống mật trong gan của tử thi. Ông vẽ lại như cách lưu trữ tài liệu và nghiên cứu về bài luận ”Cách phân chia mạch máu của gan”.
Giáo sư Huard (thầy của ông) cho rằng đó là điều kỳ lạ và mới mẻ. Còn với ông, điều kỳ lạ nhất là ông đã phẫu tích được tất cả các đường mật trong gan, việc mà chưa ai dám đề cập đến.
Trong ca phẫu thuật của một bệnh nhân được chuẩn đoán là ung thư dạ dày; nhưng khi mổ lại phát hiện ung thư gan của thùy gan trái. Theo phương pháp của mình, chỉ trong vòng 6 phút ông đã cứu sống được bệnh nhân. Ca mổ thành công là bằng chứng thép để ông gửi bài báo cáo lên Viện Hàn lâm phẫu thuật Paris.
Tuy nhiên, biến cố bất ngờ xảy ra, GS.Funck-Brentano đã bác bỏ báo cáo; “vì ý tưởng Tôn Thất Tùng quá mới”. Một cú sốc lớn khiến các nỗ lực và các ca mổ thành công của ông,… đều lãng phí.
Thành quả đáng trân trọng
Ý chí, đam mê và nhiệt huyết yêu nghề của tuổi trẻ là bằng chứng cho những thành quả về sau. Với bài luận, Tôn Thất Tùng đã được Trường Đại học Tổng hợp Paris tặng huy chương bạc. Năm 1952, tại Hội Nghị phẫu thuật quốc tế ở Copenhagen – Đan Mạch; phương pháp cắt gan của ông được thừa nhận. Năm 1977, ông nhận huy chương vàng phẫu thuật quốc tế Lannelong từ Viện Hàn lâm phẫu thuật Paris. Một giải thưởng 5 năm chỉ có 1 lần cho người phẫu thuật giỏi nhất…
Có thể nói phương pháp của GS.Lortat-Jacob và của Tôn Thất Tùng là hai chiều hướng đối nghịch nhau. 40 năm là thời gian hoàn thiện phương pháp. Nếu phương pháp kinh điển của GS.Lortat-Jacob, cách đi tìm ngoài gan nghĩa là cắt vu vơ, cắt trúng mạch máu thì buộc lại. Chúng vừa tốn thời gian (kéo dài suốt 3-6 tiếng ); lại vừa nguy hiểm cho bệnh nhân (do chảy máu hoặc do hoại tử gan). Trong khi đó, với phương pháp Tôn Thất Tùng thông qua việc tìm các mạch máu và các ống mật ngay bên trong gan và thắt lại trước khi mổ. Đây lại là một cách an toàn và có tuần tự chỉ trong vòng 6 phút.
Nhìn nhận mới về khoa học ở góc nhìn của GS.Tôn Thất Tùng
“Đi vào khoa học như đi vào tháp ngà để giải sầu cho sự tủi nhục vì mất nước. Con đường đi vào cách mạng đã hé mở cánh cửa cho tôi, một thanh niên làm công tác khoa học lúc ấy”. Con đường cách mạng là cách tìm thấy đam mê về khoa học. Tình yêu đất nước là cách thôi thúc và phát triển con đường khoa học của ông.
Trong cuốn sách “Đường vào khoa học của tôi”. “Nghiên cứu khoa học là một vấn đề lao động bằng 10 đầu ngón tay liên tục trong hàng năm, rồi sau đó vỏ não mới có thể nhận định bằng một cái gì mới. Cái khó là mỗi lần lao động như thế phải suy nghĩ ngay, rút kinh nghiệm ngay, để luyện tập các tế bào não… Nghiên cứu khoa học tuyệt đối không phải chỉ là một vấn đề đọc sách trong một căn phòng ấm cúng và tĩnh mịch mà thôi.”
“Ông còn được thế giới trân trọng vì đã công bố những công trình mở đường cho việc nghiên cứu chất độc da cam/dioxin”. Điều này đã tạo một khía cạnh khác trong nghiên cứu về chất độc màu da cam. Trong một lần trả lời phỏng vấn của một ký giả người Mỹ, ông cho rằng Agent Orange (Chất độc màu da cam) có mối liên quan đến dị tật bẩm sinh và ung thư. Bên cạnh đó, góc nhìn mới và bác bỏ của các chuyên môn Mỹ lại đề cập đến “Interesting observation”. Mối nguy ngại cho thấy phương pháp nghiên cứu chưa được đánh giá cao và ủng hộ nhiệt tình. Sự việc đã đánh dấu một phát hiện mới ra phương pháp lịch tế học và thống kê rất quan trọng trong y học.
Giáo sư Tôn Thất Tùng là bằng chứng cho sự nỗ lực, kiên trì với lối tư duy mạnh mẽ. Đối với ông cụm từ thán phục và ngưỡng mộ là cách nhìn nhận về bậc thầy y học. Chứng minh trí tuệ, tài năng với mong muốn phát triển ngành y của mình. Hơn nữa, ông đã trở thành ánh lửa đỏ vực dậy và thôi thúc đam mê, tìm tòi học hỏi của ngành y học Việt Nam.
Xem thêm
Rất nhiều trường học mang danh ông để tưởng nhớ công lao của ông
Một người đàn ông đáng để thán phục và ngưỡng mộ
Vị bác sĩ phẫu thuật người Việt Nam, nổi danh trong lĩnh vực nghiên cứu về gan. Ông được biết đến là tác giả của “phương pháp cắt gan khô” hay còn được gọi là “phương pháp Tôn Thất Tùng”, rất hãnh diện vì có ông trong nền y học nước nhà
tại Bệnh viện Việt – Đức, ông cắt thuỳ gan phải của một người bị bệnh ung thư tên là Hải. Ca mổ kéo dài từ 9 giờ 30 phút đến 9 giờ 36 phút, nghĩa là chỉ trong có… 6 phút! Phương pháp Tôn Thất Tùng khác với phương pháp Lortat-Jacob ở chỗ: Tôn Thất Tùng tìm ở ngay trong gan (qua tổ chức gan bị bóp vỡ) các mạch máu và ống mật, còn vị giáo sư Pháp thì tìm ở ngoài gan (tại đoạn mà người ta gọi là cuống gan).
Sau đó, trong vòng một năm, Tôn Thất Tùng cắt gan 50 trường hợp, vượt kỷ lục của Lortat-Jacob… 10 lần! Nhà phẫu thuật Việt Nam trở thành người có nhiều kinh nghiệm cắt gan nhất thế giới.
Cuốn Phẫu thuật cắt gan của Tôn Thất Tùng được Nhà xuất bản Masson in ở Pháp, sau đó, được Nhà xuất bản Meditsina dịch, in ở Nga. Phương pháp Tôn Thất Tùng được đưa vào Bách khoa thư Nội thương – Phẫu thuật của Pháp, và được in trong Chon lọc các Tài liệu Sản khoa và Phẫu thuật của Mỹ. Một trong những tài liệu quý giá giúp cứu hàng triệu người
Quê Thanh Hóa có người tài thế này thì thật là có phúc
Trong kháng chiến chống Pháp, ông cùng GS Hồ Đắc Di, GS Hoàng Tích Trí, GS Đặng Văn Ngữ và một số thầy thuốc khác xây dựng Trường đại học Y tại làng Ải, huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang. Là Thứ trưởng Bộ Y tế, Cố vấn phẫu thuật của Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, ông có mặt tại chiến trường và trực tiếp tham gia mổ xẻ cho hàng trăm thương binh nặng ở Điện Biên Phủ.
Sau ngày Hà Nội giải phóng (10/10/1954), ông xin từ chức Thứ trưởng Bộ Y tế để chuyên tâm làm Giám đốc Bệnh viện Phủ Doãn (về sau đổi tên là Bệnh viện Việt – Đức) và tập trung nghiên cứu một phương pháp mới trong phẫu thuật gan, như tác giả đã nêu trên.
Thông minh xuất chúng, mới 27 – 28 tuổi, Tôn Thất Tùng đã có công trình được tặng huy chương bạc của Liên hiệp Pháp và huy chương bạc của Đại học Y Paris. Ông trở thành chủ nhiệm Khoa Ngoại Trường Y Hà Nội khi mới 28 tuổi.
Trước Cách mạng Tháng Tám, ông đã công bố 62 công trình trên các tạp chí y học Pháp ở Paris và ở Viễn Đông.
Phương pháp này cho phép cắt gan chỉ mất 4-8 phút trong khi, nếu theo phương pháp vẫn được coi là kinh điển mang tên vị giáo sư người Pháp Lortat-Jacob, thì phải mất 3-6 giờ! Sáng chế của Tôn Thất Tùng không phải là do sự “khéo tay”, thay đổi kỹ xảo vụn vặt, như có người lầm tưởng, mà chính là bắt nguồn từ những nghiên cứu cơ bản do anh sinh viên nội trú thuộc dòng dõi hoàng gia này thực hiện trong những năm 1935-1939. Chứng tỏ tầm cỡ của ông
Đến năm 1979, khi nhắc đến GS Tôn Thất Tùng thì không thể quên sự kiện ông đã thực hiện khoảng trên 700 ca cắt gan lớn, nhỏ, bỏ xa một nhà phẫu thuật Singapore đứng sau ông cắt hơn 100 ca
Trong lịch sử ngành Y, mình mến nhất là thầy Tuệ Tĩnh và thầy Tôn Thất Tùng
Mình biết đến ông qua sự kiện chất độc màu da cam hồi đó, nhưng nay có bài này giúp mình hiểu hơn ở mọi khía cạnh
Không thể không vote 5 sao cho tác giả ạ
Tuệ Tĩnh và Tôn Thất Tùng thật sự có nhiều điểm giống nhau về thành tựu và y đức nghề. Tác giả có thêm bài về sự liên kết giữa hai người thì thật tuyệt
Mọi người nên trải nghiệm cuốn sách “Đường vào khoa học của tôi” của thầy vì cuốn sách khai thác nhiều khía cạnh khác về mảng khoa học đó
Hơn ba thập kỷ đã trôi qua, nhưng những cống hiến cho sự nghiệp bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, cho nền y học Việt Nam và thế giới của GS Tôn Thất Tùng còn sống mãi. Không chỉ Huế và Hà Nội mà ở cả TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng hay Đồng Tháp đều có con đường mang tên ông.
“GS Tôn Thất Tùng vẫn sống với trường phái do ông sáng lập”, lời tiên đoán ấy rất có căn cứ, bởi lẽ ông là “người cha” của một phương pháp cắt gan mang tên ông: Phương pháp Tôn Thất Tùng.
Một bắc sĩ tài ba với sự nỗ lực, kiên trì và lối tư duy mạnh mẽ, rất đáng khâm phục
Có thể nói ông là nhà phẫu thuật Việt Nam trở thành người có nhiều kinh nghiệm cắt gan nhất thế giới, thật đáng tự hào
Trong 70 năm ngắn ngủi của một đời người (1912-1982), GS Tôn Thất Tùng đã có một phát minh được coi là kinh điển, và để lại trong y văn thế giới 123 công trình.
Ngoài nghiên cứu vấn đề phẫu thuật gan ông còn được thế giới trân trọng vì đã công bố những công trình mở đường cho việc nghiên cứu chất độc da cam/dioxin nữa.
Một người bác sĩ tài đức. Mới thấy người Việt mình cũng thật tài giỏi chẳng thua ai.
Bài viết rất hay, đã vote 5 sao
Người đặt nền móng cho phẫu thuật gan tại Việt Nam
Sau chiến thắng năm 1945, ông còn nhận nhiệm vụ làm bác sĩ cho Bác Hồ nữa đó
Là tấm gương cho sự kiên trì, nổ lực và là người thầy giảng dạy, truyền cảm hứng cho rất nhiều bác sĩ giỏi sau này
Trong bài tưởng niệm GS Tôn Thất Tùng in trên tờ Témoignage (Bằng chứng) – tờ báo của giới Y học Pháp, BS J.-M. Krivine viết: “Không ai có thể thay thế được GS Tôn Thất Tùng. Không một nhà phẫu thuật nào có tầm cỡ như ông trong thế hệ hiện nay…”
Ông đã để lại những thành tựu to lớn trong nền y học. Những thành tựu đáng quý đó phải kể đến, ông còn là người thực hiện thành công ca mổ tim đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1958.
Trong cuộc đời hành y cứu người, để lại cho hậu thế những thành tựu to lớn trong lĩnh vực y học. Thì cũng có đôi ba lần ông vấp phải những định kiến trong ” cuộc đọ sức với cái cũ” . Và ông từng nói rằng :”Nhà phát minh, sáng chế phải là người can đảm rất mực, không hề biết nản chí là gì, không sợ có ý kiến chống đối! Con người ấy phải luôn kiên trì tiếp tục công việc của mình, phải dám tranh cãi, và phải thông thạo chuyên môn cũng như ngoại ngữ để tranh cãi với đồng nghiệp quốc tế. Không nên có mặc cảm tự ti, nghe “Tây” bảo sai là thôi, không dám làm nữa; hoặc nghe chung quanh có người không tin hay thậm chí cho mình “phản khoa học” là bỏ cuộc“.
Dù hiện nay ông đã ra đi nhưng những thành quả mà ông đã đóng góp trong ngành y học luôn mãi trường tồn. Một công trình đầy vĩ đại cả đời người của ông cống hiến cho việc phát minh, hành y cứu người. Khiến cả thế giới ngã mũ thán phục. Thật vinh hạnh và đáng tự hào một người Việt Nam đầy tài ba.
Trong một đời người của mình (1912-1982), GS Tôn Thất Tùng đã có một phát minh được coi là kinh điển, và để lại trong y văn thế giới 123 công trình. Những huân chương giá trị như được Nhà nước ta truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I, Huy chương Lannelongue,…..Dù đã ra đi nhưng những phát minh của ông luôn bài học quý giá trong ngành y dù ở trong hay ngoài nước. Như việc sau khi ông tại thế thì nhiều nhà phẫu thuật trên thế giới vẫn tiếp tục sang Hà Nội học hỏi phương pháp Tôn Thất Tùng về cắt gan.
cảm ơn ông về những cống hiến dành cho y học nước nhà, mong page tiếp tục ra thêm nhiều bài viết ý nghĩ như vậy
Trong 70 năm ngắn ngủi của một đời người (1912-1982), GS Tôn Thất Tùng đã có một phát minh được coi là kinh điển, và để lại trong y văn thế giới 123 công trình.
Những người công kích ông dữ dội nhất, một khi đã thấu hiểu phương pháp mới lạ và độc đáo của ông, liền “phục thiện” trước chân lý, quay lại ca ngợi ông hết lời, coi ông là “người cha”, là vị “tổ sư” của phương pháp cắt gan có quy phạm, về sau được gọi là “phương pháp Tôn Thất Tùng”
Thật đáng tự hào những gì ông làm chứng tỏ rằng người Việt Nam chẳng thua kém bất kì
Ông là tấm gương sáng thể hiện một đức tính bền bỉ cùng với tư tưởng cầu tiến trên chặng đường học vấn
Ở ông mik có thể thấy tinh thân manh mẽ và sức sống mãnh liệt với ngành y học Việt Nam. Luôn tìm ra phương pháp cải tiến tốt hơn để bảo vệ sự sống của bệnh nhân mà không ngại gian khó
Tôn Thất Tùng là người thầy thuốc tài đức song hành. Luôn hết mik vì công việc
“Việc GS Tôn Thất Tùng qua đời làm cho tôi cũng như nhiều bạn bè của giáo sư choáng váng (…). Không ai có thể thay thế GS Tôn Thất Tùng. Không một nhà phẫu thuật nào có tầm cỡ như giáo sư trong thế hệ hiện nay. Nhưng giáo sư vẫn sống với trường phái do ông sáng lập…”. Sự lưu luyến khó quên trước sự mất mát lớn lao về vị giáo sự tài giỏi cho ngành y học Việt.
Nhờ nhận biết chi li, tường tận các tĩnh mạch trong gan, Tôn Thất Tùng và Mayer – May lần đầu tiên trên thế giới đã cắt gan một cách “có quy phạm”, nghĩa là tìm và kẹp chặt các mạch máu trong gan trước khi cắt thuỳ gan bị ung thư.
Dù bị phản đối mạnh liệt, nhưng ông vẫn tự tin, “một mình một ngựa” lao vào cuộc luận chiến tưởng chừng không cân sức với những tên tuổi lớn trong giới phẫu thuật quốc tế. Để làm được điều đó, ngoài việc tinh tường chuyên môn, còn phải hết sức thông thạo ngoại ngữ.
Bài viết rất hay và ý nghĩa cảm ơn sự chia sẽ của tác giả. Mong rằng tác giả có thể viết thêm bài nhiều hơn nữa
Trong bài tưởng niệm GS Tôn Thất Tùng in trên tờ Témoignage (Bằng chứng), tờ báo của giới Y học Pháp, BS J.-M. Krivine viết: Không ai có thể thay thế được GS Tôn Thất Tùng. Không một nhà phẫu thuật nào có tầm cỡ như ông trong thế hệ hiện nay…
Tên tuổi của ông vẫn còn lại mãi trên các đường phố Tôn Thất Tùng ở Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Long An… va cả các trường học
Dám tìm kiếm và thử nghiệm những phương pháp mới, vượt qua sự sợ hãi về rủi ro trong y học vì lí tưởng cứu giúp bệnh nhân của mình. Ông là một bác sĩ vừa có tài, vừa có đức.
Sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, ông được Việt Minh giao nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong thời gian đó, ông đã viết cuốn sách tóm tắt kinh nghiệm nghiên cứu về giun với vấn đề “Viêm tụy cấp tính và phẫu thuật”. Đây là cuốn sách khoa học thuộc ngành Y được xuất bản đầu tiên tại nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Mọi sự cố gắng của ông cũng đã được đền đáp xứng đáng. Rất khâm phục ông.